Và dĩ nhiên, nỗi sợ hãi này luôn gắn liền với việc bạn chú trọng đến tương lai và không màng chi đến cái Bây giờ. Nói khác đi, bạn thà chịu đau khổ – thà làm cái quầng ấy – chứ không dám nhảu vào vùng đất xa lạ để chấp nhận rủi ro đánh mất cái tôi bất hạnh vốn đã quen thuộc của mình. Bạn tin rằng chúng đều do các hoàn cảnh đặc thù trong cuộc sống của bạn gây ra, và chúng được xem xét từ một quan điểm ước lệ; điều này quả là có thực.
Nhưng chẳng có gì đủ để cho nó thỏa mãn lâu dài. Cho nên trong điều kiện bị đồng hóa với tâm trí, thiếu tỏ ngộ, thì cái tôi khi được gọi là một cách sai lầm niềm vui thường là khía cạnh lạc thú ngắn ngủi của cái vòng luẩn quẩn khổ đau/lạc thú. Bất hạnh thay họ lại lệ thuộc vào một hoạt động đặc biệt để được hiện hữu trong trạng thái đó.
Tôi cảm nhận nó có thực hơn bất cứ thứ gì khác. Một ngạn ngữ phương Đông nói rằng: “Người dạy và người được dạy cùng nhau phối hợp thành lời giảng”. Tôi có thể thấy rằng nếu tôi rơi vào hoàn cảnh sống khó chịu hay không thỏa nguyện và tôi hoàn toàn chấp nhận khoảnh khắc ấy như nó đang là, tôi sẽ không bị đau khổ hay bất hạnh.
Có lẽ tâm trí không bao giờ tìm ra được giải pháp, mà nó cũng không cho phép bạn làm như thế, bởi vì bản thân nó vốn là một trong các nguyên nhân nội sinh gây ra “vấn đề”. Bạn có muốn trải nghiệm đau khổ trong suốt cuộc đời còn lại của mình, và cứ luôn miệng nói rằng dù sao nó chỉ là một tuồng ảo hóa thôi không? Điều đó có giải thoát bạn khỏi đau khổ không? Điều chúng ta đề cập ở đây là làm cách nào để bạn nhận biết được sự thật này – tức là biến nó thành hiện thực trong cuộc kinh nghiệm của chính bạn. Không có thời gian, thì không có nỗi đau nào, không tiêu cực nào có thể tồn tại được.
Điều mà họ sợ hãi và phản kháng nhiều nhất chính là hồi kết thúc tấn bi kịch của họ. Theo cách dùng chữ ở đâu, tâm trí không chỉ là tư duy mà thôi. Chỗ đó nằm trong lãnh vực thực dụng của cuộc sống thường ngày.
Tôi không biết làm thế nào để có được tự do ngay bây giờ. Tuy nhiên, một khi đại đến mức độ ý thức tỏ ngộ nhất định, bạn có thể đảo ngược tiến trình này; vì vậy, thay vì trở nên vô minh mê muội hơn, bạn càng tỏ ngộ hơn nữa. Thế là sợ hãi nảy sinh, rồi xung đột bên trong và bên ngoài bạn trở nên quen thường trong cuộc sống của bạn.
Nó không còn đụng phải “bức tường” rắn chắc bên trong bạn nữa. Hãy truyền đạt cho cô ấy nghệ thuật cảm nhận cơ thể nội tại. Khi bạn cảm thấy tội lỗi hay lo âu ray rứt, đó chính là bi kịch.
Sự sống là Bản thể hiện tiền nội tại sâu thẳm nhất của bạn. Từ bỏ phán xét không có nghĩa là bạn không nhận ra được sai lầm và vô minh khi gặp phải chúng; mà có nghĩa là bạn “nhận biết” chứ không “phản ứng” và không đóng vai trò người phán xét. Đối với tự ngã, thần chất luôn lẩn quất đâu đó bên cạnh.
Nếu bạn không có khả năng nhìn xa hơn các giải thích ấy và do đó không nhận ra được thực tại mà thuật ngữ đó ám chỉ, thì đừng sử dụng nó. Hãy xét xem cùng lúc ấy liệu bạn có thể tiếp xúc với cơ thể nội tại của mình không. Khung cửa ấy được gọi là cái Bây giờ.
Còn ở bình diện xúc cảm, phản kháng có dạng tâm lý tiêu cực. Một dấu hiệu là cách cư xử của người đó trong các tình huống khó khăn hay đầy thách thức, hoặc khi mọi thứ “hóa ra tệ hại”. Thường thì tương lai là bản sao của quá khứ.