Tất nhiên lối tư duy phê phán là một phần rất quan trọng của hệ thống tư duy, nhưng không phải lúc nào ta cũng chỉ có lối tư duy phê phán thôi là đủ. Trong phần trước của chiếc mũ này, tôi đã đưa ra những thí dụ dẫn chứng chúng ta làm điều này như thế nào. Tôi muốn anh đội chiếc mũ đỏ và nói cho tôi biết anh nghĩ gì về đề xuất của tôi.
Họ thường xuyên vận dụng những sự kiện, số liệu nhằm đạt được một mục đích nào đó, hoặc để bảo vệ mình trong những cuộc tranh luận. Còn trong những tình huống cần định giá, bạn nên sử dụng chiếc mũ vàng trước tiên, tiếp theo là chiếc mũ đen. Nhưng hướng này có thể thay đổi.
Bạn không thể lý giải điều này bằng những tư duy lôgic, nhưng về mặt tình cảm, điều này hoàn toàn có thể hiểu được. Chiếc mũ đỏ được sử dụng lúc này nhằm để mọi người nêu tên cảm xúc của mình về những lựa chọn có thể. Po có vai trò như một lá cờ trắng xin đầu hàng trong các trận đánh.
Đôi khi trong những cuộc thảo luận, bạn nên sử dụng chiếc mũ đỏ sau khi đã sử dụng chiếc mũ xanh da trời tại thòi điểm kết thúc. Bất cứ một nhà đầu cơ nào cũng phải có sự nhạy cảm đặc biệt với những lợi ích tiềm tàng. Chiếc mũ đỏ giúp chúng ta kiểm tra kết quả đạt được:
Liệu chúng ta cảm nhận thế nào về lối tư duy trong cuộc họp này? Nếu những mách bảo trực giác giúp chúng ta hành động đúng trong nhiều việc, chúng ta sẽ có khuynh hướng lắng nghe và hành động theo những mách bảo này. Sau đó bạn tiếp tục với phép cộng tiếp theo.
Nếu bạn không thể làm điều này, bạn hãy giữ yên lặng. Những thông tin được đưa ra tự nó hình thành nên một ý tưởng. Lối tư duy phê phán và lối tư duy chiếc mũ đen liên quan trực tiếp tới việc nhìn nhận một đề xuất xem nó phù hợp với những gì chúng ta đã biết.
Nhưng các nhà logic học lại không tán thành với những kết luận chung chung dựa trên thực tế kiểu: hầu hết trẻ em thích ăn kem; đa phần các quí bà đều dùng mỹ phẩm. Chẳng ai trong số họ có thể bắt đầu đưa ra những ý kiến cho đến tận khi có ai đó đưa ra một đề nghị. Thật là tuyệt vời nếu tất cả một người đều nhận thấy đó là một ý tưởng đầy tiềm năng và sáng giá giống như người đề xuất ý tưởng.
Điều này tưởng chừng khó tin nhưng những minh chứng đưa ra lại đầy sức thuyết phục. Người nhạc trưởng, nếu muốn, có thể tạo nên một dàn đồng thanh. … Đây là tư duy mũ đỏ.
Nhưng anh ta làm điều đó một cách rất đặc biệt. Chúng ta không thể cùng lúc xem xét một cách có hiệu quả theo tất cả 6 hướng đó. Mũ trắng dựa vào số liệu thực tế để xem xét sự việc.
Đây là thời gian để chúng ta sử dụng chiếc mũ xanh. Những chiếc mũ cũng là những vật xung quanh mà ta thường thấy. Nếu theo kiểu tư duy truyền thống, khi hai người bất đồng quan điểm, họ sẽ tranh luận để phân đúng, sai.